1 sierpnia 2020 roku obchodzimy 76. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Toruńskie obchody tej ważniej rocznicy zorganizowano pod obeliskiem Ku Czci Żołnierzy Armii Krajowej. Z tej okazji prezydent Torunia Michał Zaleski wręczył Marii Biedermann-Kowalewskiej Medal Thorunium i odznaczył organizacje kombatanckie okolicznościowymi medalami z okazji 100-lecia powrotu Torunia do wolnej Polski.
Torunianie tłumnie wzięli udział w uroczystościach patriotycznych zorganizowanych z okazji wybuchu Powstania Warszawskiego. Punktualnie o godz. 17:00 w całym mieście zabrzmiały syreny.
- Każda łza i kropla krwi wylana w czasie powstańczych dni Warszawy to łzy i krew przelane także za wolność Torunia. Nigdy o tym nie zapomnimy! Bo wielkość tej ofiary była ogromna. Upewniamy się też, czy nasze dzieci i wnuki wiedzą, czym była godzina „W”, czym było Polskie Państwo Podziemne, Armia Krajowa czy Szare Szeregi. Dlatego też stajemy dziś w tę popołudniową godzinę, by wraz z Polską zatrzymaną wyjącymi syrenami okazać cześć bohaterom Warszawy. Tak naprawdę honorujemy – jak co roku – bohaterów całej wolnej Ojczyzny – mówił do zgromadzonych prezydent Torunia Michał Zaleski.
Podczas uroczystości prezydent odznaczył Marię Biedermann-Kowalewską medalem Thorunium.
Maria Biedermann-Kowalewska, ps. Myszka ur. 12 sierpnia 1927 r. w Nakle nad Notecią. W czasie wojny była uczennicą prywatnej Szkoły Powszechnej J. Świeżyńskiej-Słojewskiej w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 31. W roku 1942 ukończyła klasę VII i rozpoczęła naukę gimnazjalną. W konspiracji znalazła się wiosną 1943 roku - Narodowe Siły Zbrojne (NSZ). Przysięgę składała wraz z Wandą Lorenc z d. Woś przed ppor. Mieczysławem Szemelowskim ps. „Miłosz”. Odbyła szkolenie sanitarne i łącznościowe. W dzień wybuchu Powstania Warszawskiego o godzinie „W” nie została powiadomiona o miejscu zbiórki macierzystego oddziału. Nie mając kontaktu ze swoim dowództwem 1 sierpnia 1944 r. zgłosiła się ochotniczo do szpitala utworzonego w gmachu Sądów przy ul. Leszno, gdzie pracowała jako sanitariuszka. Po wojnie powróciła do rodzinnej Gdyni. Kontynuowała naukę w tamtejszym liceum i w 1946 roku zdała maturę. W 1952 roku uzyskała dyplom magistra biologii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Rok wcześniej – w 1951 roku wyszła za mąż za neurologa, doktora Zygmunta Kowalewskiego. W 1953 roku urodziła syna Witolda. Aż do emerytury pracowała w Służbie Zdrowia organizując i kierując Pracowniami Diagnostyki Laboratoryjnej.
Tegoroczne obchody rocznicy wybuchu powstania przypadły na rok powrotu Torunia do wolnej Polski. Z tej okazji Prezydent Miasta Torunia zdecydował się przyznać pamiątkowe medale 100-lecia powrotu Torunia do wolnej Polski. Odznaczeniami uhonorowano:
1) Rodzina Katyńska w Toruniu,
2) Stowarzyszenie Polaków Represjonowanych przez III Rzeszę Oddział Terenowy w Toruniu,
3) Związek Inwalidów Wojennych Oddział w Toruniu,
4) Związek Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych Oddział w Toruniu,
5) Związek Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego Oddział w Toruniu,
6) Związek Sybiraków Oddział w Toruniu,
7) Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych Okręg w Toruniu,
8) Związek Żołnierzy, Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego Zarząd Rejonowy w Toruniu,
9) Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Toruński,
10) Związek Żołnierzy Wojska Polskiego Toruński Zarząd Rejonowy,
11) Ogólnokrajowe Stowarzyszenie Kombatantów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Oddział w Toruniu.
Po uroczystościach mieszkańcy mogli wysłuchać występu Orkiestry Wojskowej, która zagrała kilka piosenek powstańczych.
fot. Wojtek Szabelski
