Mija 59. rocznica śmierci generała Józefa Hallera. Z tej okazji 4 czerwca 2019 r. przedstawiciele toruńskiego samorządu złożyli kwiaty pod jego pomnikiem przy placu św. Katarzyny.
W imieniu miasta pod pomnik Honorowego Obywatela Torunia udali się zastępca prezydenta Torunia Zbigniew Fiderewicz, wiceprzewodniczący Rady Miasta Torunia Adrian Mól oraz radni Paweł Gulewski i Jacek Krzyżaniak.
Generał Józef Haller (1873-1960) jest jednym z bohaterów toruńskiej niepodległości. Do historii przeszły jego słowa wypowiedziane 80 lat temu do mieszkańców przywróconego II Rzeczypospolitej Torunia: Serdeczne dzięki wam od wojska polskiego za świetne powitanie, które wskazuje, że tu była, jest i będzie tylko Polska, że jesteście gotowi do spełnienia wszystkich obowiązków narodowych i do ofiar dla dobra odrodzonej Polski.
Podczas I wojny światowej służył najpierw w armii austriackiej, następnie został dowódcą II Brygady Legionów. W 1918 r. na czele Polskiego Korpusu Posiłkowego przy armii austriackiej przedostał się na stronę rosyjską. Po wyjeździe do Francji stworzył tam słynną "Błękitną Armię". Razem z nią powrócił do kraju w 1919 r. i walczył na froncie ukraińskim. Dowodził także wojskami Frontu Pomorskiego, którego oddziały wkroczyły do Torunia 18 stycznia 1920 r. W wojnie polsko-bolszewickiej mianowany dowódcą Armii Ochotniczej. Pełnił funkcję Generalnego Inspektora Armii. W latach 1920-1927 poseł na Sejm. Związany ze środowiskami prawicowymi uznawany był za politycznego przeciwnika marszałka Piłsudskiego. Po przewrocie majowym przeniesiony w stan spoczynku. Cieszył się dużą popularnością szczególnie w Wielkopolsce i na Pomorzu.
Tytuł Honorowego Obywatela Torunia odebrał 18 stycznia 1921 r., w rocznicę wkroczenia do miasta dowodzonych przez niego oddziałów. W czasie II wojny światowej na emigracji, pełnił w latach 1940-1943 funkcje ministra oświaty w rządzie gen. Sikorskiego.
W Toruniu upamiętniają go m.in. tablica na dziedzińcu Ratusza Staromiejskiego, portret w galerii Honorowych Obywateli Torunia w urzędzie miasta oraz pomnik projektu Andrzeja Borcza, odsłonięty w 2012 r. u wylotu ul. Piastowskiej na plac św. Katarzyny - na historycznej trasie przemarszu wojsk polskich 18 stycznia 1920 r. wkraczających do wyzwolonego Torunia od strony Dworca Miasto.
Fot. Lech Kamiński
